Το παιχνίδι στην βρεφική ηλικία
Πώς να παίξω με το μωρό μου. Η σημασία του παιχνιδιού στην βρεφική ηλικία.
- Τι κάνουν συνήθως τα παιδιά, ποιά είναι η φυσική τους τάση; Γιατί ένα παιδί έχει ανάγκη να παίζει; Είναι το παιχνίδι σημαντικό για την ανάπτυξη του, το εκπαιδεύει με μία έννοια ή αποτελεί χάσιμο χρόνου;
- «Τα παιδία παίζει», θα απαντούσαμε όλοι χωρίς δεύτερη σκέψη και δεν θα είχαμε άδικο καθώς παιδί και παιχνίδι αποτελούν άρρηκτα συνδεδεμένες μεταξύ τους έννοιες, εξ ου και ο ετυμολογικός τους συσχετισμός.
Το παιχνίδι όχι μόνο δεν αποτελεί χάσιμο χρόνου αλλά παίζει καθοριστικό ρόλο στην σωματική, συναισθηματική, γνωστική και κοινωνική ανάπτυξη του παιδιού. Επομένως, η φυσική ανάγκη του παιδιού για παιχνίδι πρέπει να ενισχύεται και όχι να εμποδίζεται.
Το πρώτο παιχνίδι του παιδιού είναι το ενσωματικό ή αλλιώς αισθησιοκινητικό παιχνίδι, όπου το βρέφος μέσω των αισθήσεων και της κίνησης εξερευνά και ανακαλύπτει τον εαυτό του και τον κόσμο.
Το βρέφος κατανοεί τις ιδιότητες ενός αντικειμένου
Πώς να το χρησιμοποιεί για έναν σκοπό
Γι’ αυτό συχνά σηκώνει ένα αντικείμενο και το αφήνει να πέσει, βάζει ένα κουτάλι στο στόμα ή ένα τηλέφωνο στο αυτί, χτυπάει ή κουνάει ένα αντικείμενο για να προκαλέσει ήχους, και ανοίγει - κλείνει ντουλάπια.
Αρχικά φροντίστε ο χώρος να είναι κατάλληλα διαμορφωμένος για ένα βρέφος, αιχμηρά αντικείμενα, που σπάνε, μικρά σε μέγεθος ή αξίας θα πρέπει να βρίσκονται μακρυά από βρέφη, σε μέρη που δεν υπάρχει η δυνατότητα να τα φτάσει. Στα σημεία που μπορεί να φτάσει, να αγγίξει και να εξερευνήσει φροντίστε να βρίσκονται αντικείμενα που μπορεί να περιεργαστεί με ασφάλεια.
Οι γονείς μπορούν να παίξουν με το μωρό τους:
Το βρέφος κουνάει ένα αντικείμενο με το πόδι του και αυτό δημιουργεί εναν ήχο, π.χ ξαπλωμένο ανάσκελα και κλωτσάει αντικείμενα που βρίσκονται από πάνω του έτσι αντιλαμβάνεται τις δυνατότητες του σωματός του π.χ. να προκαλεί ήχο.
Ο γονιός κρατάει χρωματιστές κουδουνίστρες ή παιχνίδια ώστε το παιδί να το φτάσει και τελικά να το πιάσει κάτι που βοηθάει στον συντονισμό μάτι-χέρι.
Ο γονιός δείχνει αντικείμενα καθώς τα ονοματίζει, έτσι το παιδί μαθαίνει την σημασία των λέξεων.
Το παιχνίδι «που πήγε», κρύψτε ένα αντικείμενο καθώς παρακολουθεί, ώστε να βρίσκει κρυμμένα αντικείμενα.
Δώστε στα παιδιά τη δυνατότητα να είναι ξαπλωμένα στην κοιλιά και αποφύγετε όσο είναι δυνατό να βρίσκονται δεμένα σε καθισματάκι ή στο ριλάξ.
Βάλτε έναν καθρέπτη στον τοίχο στο ύψος όπου ξαπλώνει και παίζει το μωρό.
Ενθαρρύνετε το παιδί να δοκιµάζει καινούργιες κινητικές δραστηριότητες όπως το να σηκώνεται, να σέρνεται, να κυλά.
Δώστε στο παιδί να βρίσκεται σε φυσικό περιβάλλον (πάρκο, θάλασσα, παιδική χαρά, βόλτασε εξωτερικούς χώρους) όσο το δυνατόν σε καθημερινή βάση.
Για βρέφη έως 1 έτους επιλέξτε παιχνίδια όπως:
Μαλακά ζωάκια, μπάλες και αντικείμενα
Παιχνίδια που όταν τα πιέζει ή τα κουνάει βγάζουν ήχο
Αντικείμενα ή βιβλία με μεγάλες εικόνες απο διαφορετικό υλικό, υφάσματα, πεπιεσμένο χαρτί, πλαστικό
Πίνακες δραστηριοτήτων
Για νήπια 1 έτους έως 2 ετών επιλέξτε παιχνίδια όπως:
Αντικείμενα απο διαφορετικό υλικό π.χ. υφάσματα διαφόρων ειδών, πλαστικό, ξύλο, πεπιεσμένο χαρτί
Τουβλάκια ή άλλα παιχνίδια που δημιουργούν στίβες
Παιχνίδια που έχουν την δυνατότητα να τραβούν και να σπρώχνουν, όπως αυτοκινητάκαι, τρένα, φορτηγά, καρότσια
Κούκλες
Μουσικά παιχνίδια
Έτσι θα αποκτήσει τις πρώτες πληροφορίες σε σχέση με τον εαυτό του, τους άλλους και τα αντικείμενα του περιβάλλοντός του, θα μάθει να συντονίζει τους μυς του με τις ενέργειές του, να αναπτύσσει τις κινητικές του δεξιότητες, να ερμηνεύει τα αισθητηριακά δεδομένα, να κατανοεί τις σωματικές του δυνατότητες και περιορισμούς και εν τέλει να αποκτά έλεγχο του σώματος και των κινήσεων σε σχέση με τον εξωτερικό κόσμο. Το ενσωματικό παιχνίδι επίσης αποτελεί τη βάση για την ανάπτυξη της αυτογνωσίας και της αυτοεκτίμησης.
Σε αυτή την φάση είναι ιδιαίτερα σημαντικό να δώσουμε στα παιδιά την ευκαιρία να εξερευνήσουν το περιβάλλον με ασφάλεια χωρίς να είμαστε περιοριστικοί και κριτικοί αλλά υποδεικνύοντας τις ιδιότητες των αντικειμένων και την χρήση τους.
